تحلیل بازنمایی نقش زن در سینمای دهه 80

امروزه اهمیت رسانه بر کسی پوشیده نیست. رسانه ازطریق ارائهی هنجارها و ارزشهای اجتماعی الگویی را دراختیار مخاطبانشان قرار میدهند و جامعه و ارزشهای آن را دستخوش تغییر میسازند. رسانه به دلیل تاثیر عمیق اجتماعی و فرهنگی به طور عام و سینما به دلیل ابعاد فراگیرش به طور خاص از ارزشهای ویژهای برخوردارند. مطالعه در این زمینه نشان میدهد تصویر ارایه شده از هرگروهی در رسانه هم جنبهی ایدئولوژیک دارد و هم میتواند سبب شکل گیری عقاید عامهی مردم نسبت به آن گروه باشد. از آنجا که زنان و مردان نیز به مثابه دو گروه اجتماعی هستند، بحث کلیشههای جنسیتی به میان میآید. امروزه که رسانه به یکی از مهمترین عوامل جامعهپذیر کردن افراد بدل گشته بازنماییهای جنسیتی در فیلمها اهمیت بیشتری یافته است. در واقع آنها به نوعی نشانگر تصورات فرهنگی از نقشهای مناسب زنان و مردان هستند. اگر زنان به صورت حاشیهای به تصویر کشیده شوند. این تصویر در زندگی زنان تاثیرگذار خواهد بود. نه تنها جامعه آنها را به آن شکل میبیند بلکه توقع زنان از خودشان نیز در آن سطح باقی میماند و این جاست که این جریان به مساله تبدیل میشود. هدف اصلی دراین تحقیق شناخت ویژگیهای بازنمایی زنان درفیلمهای دههی 80 است. تا از این طریق هم به ارزشهای موجود در مورد زنان پیببریم و هم به صحت فرضیات فمنیستها در سینمای ایران. زیرا آنها معتقدند زنها اغلب یا غایبند و یا در نقشهای حاشیهای و با کلیشههای زنانهی موجود بازنمایی میگردند. البته به دلیل تغییر در کلیشهها دراین تحقیق فرضشده که زنان در اکثر مقولهها در سطوح میانی بازنمایی میشوند برای این کار دو فیلم پرفروش هرسال انتخاب شد که جمعا 20 فیلم مورد بررسی قرارگرفت. برای تحلیل فیلمها از روش تحلیل محتوا استفاده شد. در مورد مقوله های موقعیت شغلی- نوع شغل- موقعیت تحصیلی- میزان تحصیلات- سن و فضای کنش فرض تحقیق مبنی بر تصویر زنان در سطوح میانی تایید شد. در زمینهی موضوع دیالوگها نیز که فرض شده بود هنوز زنان به موضوعات شخصی و خانوادگی میپردازند فرض ما تایید شد. اما در مورد متغیرهای خشونت و عکس العملها و وضعیت تاهل فرضها رد شدند. واژگان کلیدی: سینما- بازنمایی- جامعهشناسی- فمنیسم- کلیشه سازی- کلیشههای جنسیتی- تحلیل